x

75% of people globally want unbiased news (Pew Research) but are concerned they're not getting that.

Get balanced coverage with Symby. See how stories are covered across diverse outlets and spot when one side covers a story the other skips.

PODCAST

Strid – de norske borgerkrigene

Nasjonalbiblioteket

Borgerkrigstiden (1130–1240) var en dramatisk epoke i norgeshistorien, der et titalls kongsemner fra Bergen, Oslo og Trondheim lå i strid mot hverandre og kjempet om tronen. Gjennom mer enn hundre år sloss brødre mot brødre, onkler mot nevøer – godt hjulpet av sine mødre, søstre og koner – for retten til å kalle seg konge av NorgeI podkasten«Strid – de norske borgerkrigene»inviterer programledere Aslak Sira Myhre og Ole-Albert Rønning Nordby på en tidsreise tilbake til denne tiden. De snakker seg

history

All Episodes

31:24

Lagapodden: Oslo i mellomalderen

Strid – de norske borgerkrigene ·

2021/12/18

I følgje Snorre Sturlasson vart Oslo etablert av Harald Harråde på midten av 1000-talet, men på det tidspunktet hadde bydanninga alt teke til. I 1070 vart det etablert eit bispesete i Oslo, og byen fekk delvis preg av å vera ein biskopsby, som vil seia at biskopen dominerte byen økonomisk og politisk. Dette endra seg i løpet av 1200-talet, og frå kong Håkon V frå 1299 vart Oslo kongeleg residensby, og i ein periode så sentral at vi kan kalla den for ein hovudstad. Byen vart slik eit økonomisk og

no

25:18

Lagapodden: Tønsberg i mellomalderen

Strid – de norske borgerkrigene ·

2021/12/12

Det har vorte hevda at Tønsberg er Norges eldste by, og i følgje Snorre Sturlasson var byen grunnlag før 871. Under eit kvart omstende vaks byen fram i eit område med stor rikdom, og var eit knutepunkt for handel med kontinentet. På Slottsfjellet over byen var det frå midten av 1100-talet eit festningsanlegg.Under Håkon Håkonsson si regjeringstid mellom 1217 og 1263 vart det her bygd eit festningsverk i stein, med to ringmurar og eit kastell i midten, det heile kjent som Tønsberghus. Her residerte

no

25:03

Lagapodden: Trondheim i mellomalderen

Strid – de norske borgerkrigene ·

2021/12/05

Trondheim var i mellomalderen setet for dei norske erkebiskopane. I følgje Snorre Sturlasson var byen grunnlag av Olav Trygvasson i 997. Trondheim låg i maktområdet for ladejarlane. Dei var ei fyrsteslekt som kontrollerte Trøndelag og Nord-Norge, eit område rikt på naturressursar i både havet og på fjellet. Denne rikdommen må ha vore noko av bakgrunnen for at det norske erkebispesetet vart lagt til Trondheim i 1153. Med det kom både eit lærdomsmiljø til byen, men òg politisk makt. Alt visualisert

no

44:21

Lagapodden: Bergen i mellomalderen

Strid – de norske borgerkrigene ·

2021/11/28

Bergen var Norges største by i mellomalderen. I følgje Snorre Sturlasson var byen grunnlag av Olav Kyrre i 1070. Området hadde då vore eit maktsenter lenge, med kongsgarden på Årstad bak byen, som eit klart teikna på dette. Bergen ligg mellom Sognefjorden i nord og Hardangerfjorden i sør. Desse fjordane går djupt inn i landet, og kan reknast som vegar til å transportera naturressursar ut frå heile det sentrale Vestlandet for utskiping til kontinentet. Dette er mykje av bakgrunnen for at Bergen var

no

31:06

Lagapodden: Kva kan mellomaldermanuskripta fortelja oss?

Strid – de norske borgerkrigene ·

2021/10/19

Landslova av 1274 finst bevart i mange manuskript. Manuskripta gjev oss informasjon om meir enn lovreglane dei formidlar. Gjennom illuminasjonar og teikningar, gjennom understrekingar, peikarar, margkommentarar, og så vidare, kommuniserer fortida sine skrivarar med notida sine lesarar. Kva informasjon kan vi henta ut av denne dialogen med fortida: kva lærer vi om prosessen rundt og aktørane i produksjon av manuskript, om bruken av manuskripta, og om korleis lov vart formidla og brukt i samtida

no

32:20

Lagapodden: Kva er eit mellomaldermanuskript?

Strid – de norske borgerkrigene ·

2021/10/13

Den Landslova som vart gjeven i 1274, har vi ikkje bevart. Eldste Landslovsmanuskriptet er frå om lag 1300, og så har vi nesten 40 andre manuskript som er skrivne mellom 1300 og 1350. Kva er eit mellomaldermanuskript for noko og korleis vart dei laga i mellomalderen, kva anna materiale inneheld Landslovsmanuskripta, kven skreiv, kva språk er dei skrivne på, kva har gjort at nokre manuskript er bevart heilt fram til i dag, og korleis brukar vi dei bevarte manuskripta når vi skal rekonstruera

no

35:19

Lagapodden: Dei norske byane og Bylova av 1276

Strid – de norske borgerkrigene ·

2021/10/06

Landslova av 1274 regulerte forholda på landet. I 1276 gav Magnus Lagabøter ei Bylov for Bergen, som seinare vart nytta av dei noko over 10 norske byane. Her finn ein reglar om særleg handel og spesielle byforhold som brann, vakthald, laste og lossereglar, og så vidare, ved sida av mange reglar som var like for land og by. Men kva norske byar fanst på siste halvdel av 1200-talet, kva gjorde at kongen gav lover for byane, i kva grad fall lov og rett for by og land saman og i kva grad var det faktisk

no

35:31

Lagapodden: Hirda, Hirdskrå og dei som styrte Norge

Strid – de norske borgerkrigene ·

2021/09/29

Landslova av 1274 regulerte mange samfunnsforhold i ein mellomaldersk forstand. Ein skal likevel ikkje overdriva styringskrafta til lovboka. For det fyrste vart ein god del regulert gjennom andre ordningar. Ikkje minst kongen sin sentraladministrasjon vart regulert gjennom Hirdskrå, som ein nesten kan rekna som ei eiga lovbok ved sida av Lands- og Bylova, gjeven av Magnus Lagabøter. For det andre var bruken av Landslova delvis i hendene på lokale nemndemenn, som stod fjernt frå

no

29:27

Lagapodden: Kva samfunnsideologiar prega Norge på...

Strid – de norske borgerkrigene ·

2021/09/22

Kongsspegelen var eit danningsverk som – sett på spissen – var skrive som ein styringsmanual for ein framtidig monark. Det var skrive omlag på den tida då Håkon ung døydde, og den yngre broren Magnus rykka opp som tronarving. Den seinare kong Magnus Lagabøter må difor som ung mann ha vorte kjent med Kongsspegelen. For mange av dei grunnleggjande tankar og idear som pregar Landslova av 1274, er alt formulert i dette danningsverket. Korleis plasserer Kongsspegelen seg i den europeiske tradisjonen for

no

31:51

Lagapodden: Kva var tinget?

Strid – de norske borgerkrigene ·

2021/09/15

Landslova av 1274 representerer ikkje byrjinga på rettsleg regulering i det norske riket. Heller tvert om – det fanst alt ein solid og lang rettstradisjon som Landslova kunne byggja vidare på. Sentralt i denne rettstradisjonen stod tinget. Dei viktigaste mellom tinga var lagtinga Gulating for Vest- og seinare Sørlandet, Frostating for Midt- og seinare Nord-Norge, Eidsivating for indre Austland og Borgargarting for området rundt Oslofjorden og nedover til Gøta elv. Men når vart lagtinga organisert,

no

33:44

Lagapodden: Kva kan lovene fortelja oss?

Strid – de norske borgerkrigene ·

2021/09/08

Litt enkelt sagt finst det to sentrale kjelder til norsk mellomalderhistorie fram til 1300-talet, og det er sagalitteraturen og dei meir reindyrka historieframstillingar, og så er det lovene. Frå rundt 1300 vert kjeldematerialet langt rikare, og ikkje minst får ein mengder med mellomalderbrev som ei meir kvardagsnær kjelde. Men kva fortel lovene oss om Norge i mellomalderen? Spegla lovene samfunnet slik det var eller slik ein ønskte det skulle vera? Var norske samfunnsforhold så spesielle at lovene

no

30:26

Lagapodden: Fransiskanaren på trona

Strid – de norske borgerkrigene ·

2021/05/05

Vi veit veldig lite om Magnus Lagabøter. Årsaka er at sagaen om han, som vart delvis skriven medan han levde, har gått tapt. Men vi veit frå andre kjelder at Magnus fekk undervisning i fransiskanarklosteret i Bergen. Kva veit vi om klostervesenet i Norge – når fekk vi kloster og kva betydde det intellektuelt og økonomisk for det norske riket i høgmellomalderen? Og kva veit vi om fransiskanarane og deira klostervesen både i Europa og i Norge? Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more

no

30:35

Lagapodden: Kanonisk rett og kristenretten

Strid – de norske borgerkrigene ·

2021/04/28

Magnus Lagabøters Landslova regulerte verdslege saker i det norske riket. Åndelege saker vart handsama av kyrkja i kyrkjelege domstolar, der ein dømte etter kanonisk rett. Men kva var kanonisk rett? Korleis oppstod den, kva forhold regulerte den, korleis prega den europeisk samfunns- og rettsutvikling i høgmellomalderen, og kva var relasjonen til kristenretten?Programleiar er Jørn Øyrehagen Sunde, og gjest er Anders Winroth, professor i historie ved Universitetet i Oslo. Musikk ved Øyonn Groven

no

29:59

Lagapodden: Nye verdiar og St. Olavs lov

Strid – de norske borgerkrigene ·

2021/04/20

Landslova vidareførte St. Olavs lov. For Olav den Heilage si lovgjeving på Moster i 1024 ser i høgmellomalderen ut til å ha vorte rekna som opphavet til norsk rett. Korleis vart denne krigarkongen utgangspunkt for utviklinga avidealbiletet av kongen som skapar fred gjennom lov og rett,korleis kom forteljinga om hans liv og død til å endre synet på styrke og veikskap, ogkorleis kom kristninga til å skape eit nytt bilete av familien som igjen vart fundamentet for ei ny samfunnsordning?Programleiar er

no

35:25

Lagapodden: Kyrkja som statsmakt

Strid – de norske borgerkrigene ·

2021/04/13

I Landslova er tosverdslæra til Augustin presentert som ei form for statsrettsleg grunnlag. Det vil seia at det vi i dag kallar statsmakta, var delt i ein verdsleg del der kongen var Guds ombodsmann, og ein åndeleg del der biskopen hadde same rolle.Det var likevel inga enkel og opplagt grense mellom dei to delane av den framveksande statsmakta.Kva politisk, økonomisk og åndeleg rolle spela kyrkja i høgmellomalderen – korleisvar kyrkja med å forme den framveksande statsmakta, korleis prega den

no

34:39

Lagapodden: Rex justus

Strid – de norske borgerkrigene ·

2021/04/06

I Kongsspegelen vert borgarkriganefrå fyrste halvdel av 1100-talet til fyrste halvdel av 1200-taletframstilt som ei tid då det kom uår i folket slik at gode seder visna på rot. Lov og rett var eit middel til å unngå slikt elende for landet. Magnus Lagabøte presenterer i Landslovasjølv borgarkrigane som ein av grunnane til at det var behov for ny lovgiving. For ut av borgarkrigane vaks det eit nytt kongsideal – konge som rex justus som sikra undersåttane rettferd, fred og velstand. Men kva var

no

33:15

Lagapodden: Det norske riket i høgmellomalderen

Strid – de norske borgerkrigene ·

2021/03/30

Magnus Lagabøte gav i 1274Landslova for det norske veldetog skattlanda, i 1276 ei eiga lovbok for byane,i 1277(eller kanskje eit anna år på 1270-talet) ei eiga lovbok for kongen si hird, hoffet og administrasjonen, ogtil slutt ei lovbok for Island i 1281. Dermed fekk alt område som Magnus Lagabøter styrte ny lov. Men kva var Noreg i høgmellomalderen? Kva var relasjonen mellom det norske veldetog skattlanda, kva posisjon hadde Island, kva status hadde den samiske befolkninga, kvifor fekk by og land

no

41:33

Lagapodden: Landslova: Det umogelege gjort mogeleg

Strid – de norske borgerkrigene ·

2021/03/24

Landslova av 1274 er ei av få riksdekkjande lovbøker i europeisk høgmellomalder, og fekk eilang levetid og eistørre utbreiingenn dei andre.Dette gjer Landslova til eit europeisk storverk. Er det god nok grunn til å markere at det i 2024 er 750 år sidan Landslova vart vedtatt på Frostating? Eller finst det andre grunnar til å trekke fram dette lovverket som ei særleg viktig hending i norsk mellomalderhistorie?Programleiar er Jørn Øyrehagen Sunde,professor i rettsvitskap ved Universitetet i Oslo

no

58 results

Similar Podcasts

The Old Front Line

Paul Reed

Today In History with The Retrospectors

The Retrospectors

جنود خلدهم التاريخ

ALSUMOOD PODCAST

Film History - Daily

Inception Point Ai

Madonna - Audio Biography

Inception Point Ai